Een pop-up expositie, ruimtelijke installatie of een performance; de invulling staat open. Het idee is om zo werken in de publieke ruimte, buiten een white cube setting, open te breken en toegankelijker te maken. Dit jaar is Anne-Jet de Nas uitgenodigd als Young Curator. Op donderdag 28 september 2023 programmeert ze een performance bij het werk IN TUNE van Henk Schut, een bronzen stemvork in het water van de Y-helling op NDSM die ingaat op de balans tussen mens en omgeving. Tijd om deze jonge Amsterdamse curator beter te leren kennen en alles te horen over het programma dat ze wil laten zien op NDSM.

Anne-Jet, kan je iets vertellen over jezelf en je achtergrond?

Ik heb mijn hele leven al een fascinatie voor kunst, mode en design. Als maker en als observeerder. Daarom ben ik afgestudeerd aan ArtEZ (een Nederlandse Hogeschool voor de Kunsten, red.) en heb ik een Master Kunstgeschiedenis gevolgd. Om mijn creativiteit breder en commerciëler te leren toepassen werkte ik als creative bij een reclamebureau. Met deze ervaringen heb ik de taal van de kunstenaar, de kunst en het grotere publiek leren spreken. En noem ik mijzelf een creatieve vertaler. Iemand die verbindt en bruggen slaat. Iemand die luistert, kijkt, denkt en vertaalt. Iemand die ideeën tot leven brengt.

Tegenwoordig werk je onder andere als zelfstandig curator, zo heb je deze zomer de expositie Over.Leven. in Sexyland World mede gecureerd. Welke kunstenaars of werken inspireren je?

Ja, dat klopt. In samenwerking met kunstenaar, curator en collector Appie Bood is er een (on)overzichtstentoonstelling gemaakt van zijn kunst en verzamelingen. Hiervan was het belangrijkste speerpunt dat we tijd en chronologie volledig los lieten om zo tot nieuwe inzichten en installaties te komen. Samen met Sexyland World hebben we deze ideeën omgezet in een fysieke expo.

Buiten het feit dat het werken met Appie Bood (en zijn vrouw Agata Zwierzyñska, ook een goede kunstenaar!) mij inspireren, heb ik onlangs ook een fascinatie ontwikkeld voor de Amerikaanse kunstschilder en muzikant Issy Wood. Haar werk roept bij mij een melancholisch, krachtig gevoel op. Ze schildert op een tastbare maar toch anonieme manier alledaagse objecten. Doordat ze veelal met olieverf op velvet-stof schildert, wordt haar werk haast fetisjistisch. Ik vind het fascinerend hoe ze met haar werk aantrekt, maar ook afstoot.

Ik ben heel benieuwd naar de toekomst van NDSM, en naar de toekomst van vrijplaatsen als deze in de stad

‍

Binnenkort ga je een interventie cureren op NDSM bij het werk IN TUNE van Henk Schut. Hoe ken jij NDSM als terrein, wat is je associatie bij de plek?

Hmm, een lastige vraag! Mijn associatie met NDSM is uiteenlopend. Voor mij symboliseert het NDSM enerzijds creativiteit, vrijheid en autonomie. De geschiedenis van NDSM als vrijplaats laat zien dat je met kunst grote veranderingen teweeg kunt brengen en letterlijk ruimte kunt innemen om kunst een stem te geven. Maar anderzijds staat deze plek voor mij ook voor urban-led-culture-regeneration, oftewel gentrificatie door middel van kunst. Kunst en kunstenaars op het NDSM zijn in zekere zin ook een instrument voor (cultuur)beleid en gentrificatie in deze stadswijk.

Gelukkig wordt er door Stichting NDSM-werf goed nagedacht over de impact die gentrificatie heeft op de originele functie van dit terrein. Het is belangrijk dat een plek als NDSM blijft nastreven een plek te zijn om als mens en als kunstenaar in te kunnen gedijen, en niet om een bepaalde stedelijke ervaring te worden. Ik ben heel benieuwd naar de toekomst van NDSM, en naar de toekomst van vrijplaatsen in de stad. Waar er vroeger ruimte was om een vrijplaats te claimen, is dit vandaag de dag moeilijker. Ik hoop daarom dat de stad zuinig is op deze plek.

Je interventie gaat in op het werk van Henk Schut, een installatie van een stemvork in het dock bij de Y-helling. Wat was je eerste indruk van het werk toen je het voor het eerst zag en hoorde?

Ja, de grote ijzeren stemvork in het dock. Ik vind de installatie heel mooi opgaan in de omgeving, alsof het er altijd al is geweest. Toevallig klonk het geluid van IN TUNE meteen de eerste keer dat ik er was. Er strekte zich een lage frequentie over de Y-helling, die ook weer wegebde. Om eerlijk te zijn voelde ik me voor een moment een beetje onwennig. Wat moet ik nu precies voelen? Ik werd even bewust van mijzelf. Het werk van Henk gaat over het zoeken naar een nieuwe balans tussen mens en omgeving. En het duurde even voordat het geluid op mij in werkte, maar ik besefte later dat het ervaren van dit bewuste onwennige gevoel misschien wel het doel is.

De stad lijkt op vele manieren overvol te zijn, en IN TUNE roept ons op om hierover na te denken

‍

Kun je ons meenemen in je creatieve proces; hoe ben je uiteindelijk tot een idee gekomen?

Na mijn eerste indruk ben ik mij gaan verdiepen in het werk van Henk Schut. Wat wil hij met het werk teweegbrengen? Hierbij vielen twee aspecten mij bovenal op; ten eerste het beroep op het horend en luisterend vermogen van de mens door het geluid. Ten tweede stelt hij met deze installatie vragen over de waarde van leegte, zowel in de stad, op de NDSM-werf, als in onszelf. Deze waarde van leegte brengt inherent ook de problemen van onze stad aan het licht. De stad lijkt op vele manieren overvol te zijn, en IN TUNE roept ons op om hierover na te denken. Deze inzichten vormden het vertrekpunt van mijn eigen creatieve proces.

Omdat de stad, de directe omgeving en de mensen in de stad centraal staan in het werk van Henk en aan elkaar worden verbonden door een geluid, leek het mij mooi om hier een vervolg aan te geven door een stem te laten reageren op dit geluid. Een stem die de onderliggende ideeën van het werk kan vergroten en bevragen.

Het is de eerste keer dat je een performance cureert in de publieke ruimte, wat maakt die context anders dan wat je gewend bent?

Ik ben nog maar net zelfstandig begonnen en dit is inderdaad de eerste keer dat ik een performance cureer in de publieke ruimte. Wat dit anders maakt, dan bijvoorbeeld de tentoonstelling in Sexyland World die over meerdere weken liep, is dat ik nu moet nadenken over hoe ik een krachtig verhaal en een blijvende indruk kan creëren binnen een veel kortere tijdsperiode.

Waar kijk je het meest naar uit?

Ik denk dat ik het zou formuleren als ‘het moment van de overdracht’; het moment dat er vanuit N TUNE een nieuw kunstwerk ontstaat, de spoken word performance van Ray.  Ik kijk uit naar woorden van Ray en hoe die op hun eigen manier resoneren bij mij en het publiek. Net zoals het geluid van Henk dat op zijn eigen manier doet.