

"Ik weet niet zeker of deze Free Energy beweging wel aan het licht gebracht moet worden."
Hoe is dit project voor jou begonnen?
Ik kwam de zogeheten Free Energy conspiracy theory op het spoor door video’s te bekijken die mij werden voorgesteld door het Youtube-algoritme. De hoofdrolspelers in de Free Energy niche van het internet beweren dat er betere, goedkopere, en meer efficiënte en ecologische manieren zijn om energie te produceren. Dit trok mijn aandacht omdat ik denk dat het een van de grootste uitdagingen is waar we vandaag voor staan. Er zijn stemmen in die scène die er zeker van zijn dat deze kennis wordt onderdrukt door de autoriteiten en de olie- of nucleaire lobby.
Dit lijkt mij echter een samenzweringstheorie. Ik vond video’s en handleidingen van Free Energy prototypes, zoals machines en batterijen, die beloven energie te produceren zonder hulpbronnen te verspillen, maar maar door gebruik te maken van nog niet ontdekte energiebronnen. Wat mij fascineert is dit idee om uitvindingen te doen die een revolutie teweeg moeten brengen in onze samenleving en onze manier van leven. Het is als het zoeken naar de ‘steen der wijsheid’: goud proberen te maken met alchemie, machines uitvinden die vrede brengen, enzovoort.
Sommige van deze projecten werken als een perpetual mobile machine (wat onmogelijk is volgens de natuurkundige wetten), andere maken gebruik van energievelden uit de aarde of de ruimte. Hun bedenkers (kritische stemmen zouden zeggen “pseudo-wetenschappers”) maken het terechte punt dat er veel dingen zijn die we nog niet weten – net zoals de mensheid lange tijd geloofde dat de aarde plat was. Dat brengt ons bij een andere niche van de complottheorie op YouTube.
Wat vind je het meest aangrijpend aan deze theorieën?
Ik vind het interessant om te zien hoe deze “utopische” machines worden geclaimd als disruptive technologieën en hoe ze worden gepresenteerd in deze underground scène. De tech-industrie houdt van disruptive technologie en verwijst daarbij naar een catharsis of reinigende stormen die oude systemen en gewoonten wegvagen. Bij presentaties van tech-producten worden meestal minder vraagtekens geplaatst dan bij een presentatie van een perpetual mobile machine. En ik ben het ermee eens dat daar op één niveau goede redenen voor zijn.
Aan de andere kant bepaalt de tech-industrie in hoge mate wat vandaag de dag als utopisch wordt gezien en ook wat moet worden weggevaagd door hun disruptive technologie. We worden voortdurend geconfronteerd met nieuwe technologieën die beloven ons leven beter te maken. Deze technologie is ook zo aanwezig dat het heel moeilijk is er omheen te draaien. Als je dan geconfronteerd wordt met een presentatie van een machine die elektriciteit produceert en daarmee een gloeilamp aandrijft – en de uitvinder ervan vertelt je dat dit een mogelijkheid biedt om de wereld te veranderen en de mensheid te bevrijden – is dat op de een of andere manier poëtisch.
Ik kwam in contact met enkele van deze hobby-wetenschappers en vroeg hen of zij mij enkele van hun uitvindingen wilden leveren. Uiteindelijk ging ik werken met ‘kristalbatterijen’, bestaande uit staafjes aluminium, koper en magnesium, die kleine LED’s laten knipperen. De mythe van deze batterijen is dat ze eeuwig meegaan als eindeloze energievoorraad.



"Ik geniet ervan om de bescherming van een kunstruimte achter me te laten."
Het tweede werk, ‘Peak Panic’, omvat twee foto’s – een van een masker van een Coca-Cola-fles, en de andere toont een doe-het-zelfkaars gemaakt van een gloeilamp. Het was interessant voor mij om dit werk uit 2016 opnieuw te bekijken door de lens van onze huidige tijd en de wereldwijde pandemie. Ik kende zelfbouwmaskers en -beschermingen uit protesten en vond evengoed handleidingen om ze te bouwen in forums van de Prepper-gemeenschap, die zich voorbereidt op allerlei apocalyptische scenario’s.
Toen ik toen, aan het begin van de pandemie, beelden zag van mensen die deze voorwerpen droegen in supermarkten en het openbaar vervoer, voelde het alsof het slagveld zich uitbreidde. We zijn gewend geraakt aan maskers en andere veiligheidsmaatregelen als onderdeel van ons bewustzijn om voor onszelf te zorgen. Het is interessant hoe gemakkelijk deze dingen kunnen veranderen, en hoe een zelfgemaakt masker door de tijd heen een nieuwe betekenis kan krijgen.
Welke rol spelen de elementen licht en zichtbaarheid in je werk?
Ik weet niet zeker of deze Free Energy beweging “aan het licht moet komen” of dat iedereen ervan moet weten. Ik denk het niet echt. Ik probeer niet om deze specifieke groep mensen een podium en zichtbaarheid te geven. Ik projecteer eerder mijn eigen verhaal over hoe deze ideeën worden verteld en ontwikkeld en confronteer dat met een esthetiek van science fiction en utopische architectuur. Ik weet niet hoe deze batterijen werken. Ik weet niet eens óf ze wel werken. Mensen zouden kunnen zeggen: “Deze batterijen zullen eeuwig werken!” Geloven we daarin, of niet? Of misschien, hopen we alleen dat het werkt, gefascineerd door deze belofte.
Voor mij is het mooie van licht dat het me doet denken aan dingen die tot leven komen. Elektriciteit brengt een machine tot leven: als het knippert, werkt het, en dat is het moment waarop we ons ermee beginnen te vereenzelvigen.




Hoe is het voor jou om je werk in de publieke ruimte te tonen? Wat vind je daar waardevol of belangrijk aan?
Ik laat mijn werk graag zien in een openbare ruimte en geniet ervan om de bescherming van een kunstruimte achter me te laten. Lijsten, beschermende muren, de white cube, of gewoon het feit dat we iets een ‘kunstruimte’ noemen – dit alles maakt dat we zorgvuldig omgaan met objecten. Het is voor mij een uitdaging om werk buiten te produceren. Hoe gaat het een dialoog aan of communiceert het met de plaats waar het tentoongesteld wordt? Wat doet het daar?
Hoe verwacht je dat het publiek op het werk reageert? Welke interactie denk je dat ze ermee aangaan?
Het publiek kan bestaan uit enkele mensen die doelbewust naar het werk komen kijken, maar de meeste mensen komen gewoon voorbij lopen. Ik probeer werk te maken met een onderzoeks-achtergrond, maar dat ook begrepen kan worden door mensen die niet in deze kennis delen.
Je werk was eerder te zien tijdens Into Nature in Drenthe. Hoe vind je het om je werk over te brengen naar andere locaties?
De beelden werden eerst in de natuur tentoongesteld, en nu zijn ze verhuisd naar NDSM. Dat betekent dat ze hun littekens al hebben – ze hebben al veel gezien. Ze komen uit hun toevluchtsoord in het bos, waar ze zich oplaadden in de schaduw van de bomen, en nu zijn ze buiten in de bewoonde wereld. Al een beetje gewond, een beetje vuil, en ze zullen waarschijnlijk nog meer toegetakeld raken in de komende tijd, hoop ik. Ik ben benieuwd hoe ze er over een maand uitzien.
Misschien zit er wel wat graffiti op – dat zou ik erg leuk vinden. De eerste locatie was een natuurreservaat, dat was echt mooi en er speelden krachten als wind en regen. Maar op NDSM was er niet alleen slecht weer, maar ook een kermis op de achtergrond, en mensen die uit de bars kwamen, wellicht dronken. Ik ben echt blij dat mijn werk daarmee geconfronteerd wordt.
De tentoonstelling ‘(Come To) Light’ is gratis te bezoeken op NDSM in de winterperiode 2021 - 2022, met verschillende looptijden en -data per werk.
Credits and references
Visuals: Eric Seleky, Teus Hagen, Gert Jan van Rooij